Çocuklar oyun yoluyla, baş edemediği duyguları ve yaşadığı zorlukları yeniden canlandırma yaparak deneyimler ve üstesinden gelmeye çalışırlar. Oyun terapisinin çocuğa deneyim ve duygularını yeniden canlandırma fırsatı sunduğu için iyileştirme özelliği vardır. Oyun terapisinde süreç sonuçtan önemlidir. Çocuk terapi sürecinde engellenmişlikten kurtulur ve gelişim sürecine kaldığı yerden devam edebilir. Eğitimli oyun terapistlerinin, danışanların psiko-sosyal sorunlarını engellemelerine ya da çözmelerine ve ideal büyüme ve gelişimi gerçekleştirmelerine yardımcı olmak amacıyla, oyunun terapötik gücünden yararlandıkları ve kişiler arası bir süreç tesis etmek için kuramsal bir modelin sistemli bir şekilde kullanılmasıdır.
Çocuklar kendilerini oyuncaklarla ifade ettikçe yaşadıkları duyguları dışa vurmaya başlarlar ve gerginlik vücutlarını terk eder. Rahat iletişim kurabilir, ilişkilerinde daha aktif hale gelebilirler. Sinir ve stresin yerini, ilgi ve sosyal gelişimlerine daha uygun hisler alır. Terapide öğrendikleri davranışları yavaş yavaş günlük hayatlarına, arkadaşları ve aileleriyle olan ilişkilerini taşır. Kurduğu oyunu oynarken terapistin yönlendirmesiyle hayatında kendi yaşına uygun bir hâkimiyet kurmaktadırlar. Terapist çocuğa onda bu duyguları yaratan olayların yaşandığı çevresi üzerinden kontrole sahip olduğu hissini fark ettirir.
Oyun Terapisinin Önemi
Çocukların dili oyun; kelimeleri oyuncaklardır. Çocuğun ruhsal yapısını yakından görmek, varsa patolojilerini saptamak ve iyileştirmek için en etkili yöntem oyun terapisidir. Çocuğun dışarıdaki gerçekliği, içeride nasıl algıladığı önemlidir. Bunu sadece oyun ve oyuncaklarla bize bildirir. Oyun terapisinde temel nokta, çocuğun ego gücünü geliştirmektir. Oyun terapisinin terapötik güçleri arasında iletişim, duygusal düzenleme, ilişkiyi geliştirme, ahlaki yargı, stresle başa çıkma, egoyu yükseltme, hayata hazırlık, kendini gerçekleştirme olarak sınıflandırılmaktadır. Oyun terapisi bir veya daha çok çocukla uygulanabilmektedir. Bireysel ve grup (3-12 yaşları) çocukların yaşları ve gelişimlerinin çok farklı olmaması gerekmektedir. Oyun terapisinin süreci çocuğun yaşadığı soruna ve geçmiş ile bugün yaşadığı deneyimlere bağlıdır. Oyun terapisi genelde haftada 1 veya 2 kez olmak üzere düzenli şekilde devam ettiğinde 16-20 seans arası sürmektedir. Bu süreci çocuğun gelişimsel dönemi ve ve terapinin gidişatı da etkilemektedir.
Neden Oyun Terapisi?
Genel olarak oyun terapisi, çocuğun problemlerini anlamak, onun duygularını ve tutumlarını keşfetmek ve çocuğu bunlarla yüzleştirerek çözüm getirmesini sağlamak için geliştirilmiş bir tekniktir. Oyun terapisinin etki sağladığı alanlar içerisinde; davranış problemleri, ders çalışma problemleri, konuşma problemleri (kekemelik, bebek konuşması, tekrarlayıcı dil gibi) ve okuma problemleri yer almaktadır. İçe çekilmiş veya sürekli mutsuz olan, hasta, engelli veya otistik, arkadaş edinmede güçlük çeken, yaşıtlarıyla veya kardeşleriyle sıkça kavga eden, başkalarına zorbalık eden veya başkaları tarafından zorbalık edilen, uygunsuz davranışlar sergileyen, oyun oynayamayan çocuklar için kullanılan ideal bir yöntemdir. Ayrıca akademik ve sosyal olarak potansiyellerini gerçekleştiremeyen, uyku bozukluğu ve kabusları olan, okuldan atılma riski olan, travma yaşamış, duygusal, fiziksel ve cinsel tacize uğramış, evlatlık edinilmiş veya terk edilmiş, boşanmış ebeveynlerinden dolayı acı çeken, kaygı, stres veya fobilerden yakınan, herhangi bir kayıp yaşayan çocuklarda oyun terapisinin olumlu sonuçları görülmektedir.
Oyun Terapisine Giderken
Aileler çocuklarını oyun terapisine götürürken “ sen resim yaparken, hikaye anlatırken, topla veya herhangi bir şeyle oynarken senin duygularını anlamana yardımcı olacak bir oyun terapistine gidiyorsun. Bu senin duyguların hakkında konuşmana yardımcı olacak, çünkü eğer onları içinde tutarsan ve ne hissettiğini fark etmezsen mutsuz hissedebilirsin. Korkmamalısın, oyun terapisti sana senin istemediğin hiçbir şeyi yaptırmayacak. Yapmak ve söylemek istediklerini kendin seçeceksin.” Bu açıklama çocuğun kendisini güvende hissetmesi açısından önemlidir.
Oyunun İyileştirici Etkenleri
Oyun, küçük çocukların yetişkinlerle ilişki kurabilmesi, dürtü kontrolü için kritik olan neden- sonuç düşünme biçimini geliştirebilmesi, stresli yaşantıları işleyebilmesi ve sosyal becerileri öğrenebilmesi için gelişimsel açıdan uygun, en güçlü araçtır. Oyun, sadece normal çocuk gelişimin desteklenmesi için gerekli değildir, aynı zamanda pek çok terapötik güce de sahiptir. Tüm terapiler, diğer faktörlerin yanı sıra bir değişim aracının yanı sıra bir değişim kullanımı ile birlikte terapötik bir ilişkinin kurulmasına ihtiyaç duyar. Oyuncaklar, çocuğun kelimeleri, oyun da dili haline gelir. Daha sonra bunlar, daha iyi bir anlayış geliştirebilmesi amacıyla terapist tarafından çocuğa geri yansıtılır.
İlayda COŞKUN
Aile Danışmanı
Bir cevap yazın